Toon, Max en Eppo

Toon Hermans is veel te zien en te horen op het moment vanwege zijn honderdste verjaardag. Dat is mooi, want ik was ooit - eind jaren zestig, begin jaren zeventig – zo gelukkig om twee keer een voorstelling van hem te zien. Als middelbare scholier nog, of als student, in elk geval beide keren in de Stadsschouwburg in Heerlen. Ik weet zeker dat ik Hermans’ humor toen ook al goed kon pruimen, anders was ik natuurlijk niet gegaan, maar hoe zit dat met andere humor? Vond ik toen bijvoorbeeld Max Tailleur ook grappig?

Nu in elk geval niet meer. Dat constateerde ik toen ik de afgelopen weken door omstandigheden, maar geheel vrijwillig, een groot deel van het moppenoeuvre van Tailleur tot mij nam. Ik heb niet één keer gelachen. De ene humor is houdbaar, de andere niet, concludeer ik dan maar, met mijzelf als maatstaf. Waarom de humor van Max Tailleur voor mij niet houdbaar is schrijf ik misschien nog wel eens op.

Ooit hoorden de humoren van de leeftijdgenoten Hermans en Tailleur – die van 1909 was – meer bij elkaar dan ik me nu kan voorstellen. Ze kwamen elkaar in de naoorlogse cabaret-en variétéwereld vaak tegen, dat concludeer ik uit de krantenberichten die ik via delpher.nl vind. Een van die berichten is dit, uit het Nieuwsblad van het Noorden van 7 oktober 1970, uit de tijd dus dat ik Toon zag optreden:

Ik vond de foto met bijschrift via de zoektermen die geel gemarkeerd zijn: Max Tailleur, Toon Hermans en Eppo Doeve, en ik had een reden voor die zoektermen. Ik kocht namelijk een tijd geleden een partij boeken uit het bezit van Eppo Doeve (1907-1981), vooral bewijsexemplaren van zijn eigen werk. En daarbij zat ook een stapel door Doeve geïllustreerde moppenboeken van Tailleur. En daarbij weer een paar exemplaren van het eerste ‘playboek’ van Tailleur: langwerpige boeken met een gaatje en een touwtje die je op de wc kon hangen zodat je iets te doen had bij een wat langer oponthoud daar. Volgens een ander krantenbericht gebruikte Toon Hermans die term ‘playboek’ in zijn toespraak bij de presentatie.

In de partij Doeve-boeken zitten ook de twee onderstaande, door de betrokkenen gesigneerde exemplaren. Vraag me niet waarom Doeve er twee in zijn bezit had. Misschien kreeg mevrouw Doeve er ook een.