1959-1976-1992-2015-2021

Het is vandaag zes jaar geleden dat Günter Grass overleed, 87 jaar oud. Toen zijn Blechtrommel tijdens de Frankfurter Buchmesse in 1959 werd gepresenteerd was hij 32, een jongeman nog, die wel al onmiskenbaar op zijn oudere ik leek. Deze folder van zijn toenmalige uitgeverij Luchterhand vond ik onlangs, hij werd gemaakt kort na het verschijnen van het boek, maar toen het boek al een wereldwijd succes was. ‘Ein Welterfolg! Drei Auflagen innerhalb kurzer Zeit, Übersetzungen in alle Kultursprachen.’ Dat die vertalingen in al die cultuurtalen een paar weken na het verschijnen van het boek al af waren moeten we betwijfelen. Op de Nederlandse vertaling (van Koos Schuur) moest de lezer in elk geval nog vijf jaar wachten.

Toen ik Grass voor het eerst zag en hoorde lezen uit eigen werk, op 14 mei 1976 in de aula van de Vrije Universiteit in Amsterdam, was hij 48. Ik was 23, studeerde nog en wist nog niet dat ik zijn vertaler zou worden. Toen ik hem voor het eerst persoonlijk ontmoette, eind januari 1992, naderde ik de 40 en hij de 65, en toen ik hem in oktober 2014, zes maanden voor zijn dood, voor het laatst zag, was hij 87 en ik 62. Omdat we elkaar tussen 1992 en 2014 regelmatig tegenkwamen, viel het ons waarschijnlijk niet zo erg op dat we allebei ouder geworden waren. Bij mij was dat zichtbaarder dan bij hem.

Hij bleef de oudere schrijver, ik was in 1992 de jongste deelnemer aan de vertalersbijeenkomst vanwege Unkenrufe en mocht in oktober 2014 als een van de senioren onder de vertalers in Lübeck mijn collega’s vertegenwoordigen bij de presentatie van een publicatie over Grass en zijn vertalers. Zijn laatste, postuum verschenen boek Vonne Endlichkait ligt hier sinds 2015 ruw vertaald te wachten op een uitgever. Ik moet daar toch eens iets aan doen.