Doorzichtig

De Wetenschap-bijlage van NRC Handelsblad van afgelopen weekeinde besteedt drie pagina’s aan wat de indruk moet wekken van een sensationele ontdekking: die van de oudste röntgenfoto’s namelijk. Ik heb verder geen verstand van röntgenfoto’s, maar ik kan wel lezen, en al lezende kan ik constateren dat drie pagina’s kostbare krant misschien wat veel is voor de aankondiging van een tentoonstellinkje in Teylers Museum.

Je krijgt, na een intro met een ‘bijna’ huppelende conservator en een ‘snerpende’ grasmaaier, anderhalve kolom lang de indruk dat we hier te maken hebben met een wereldwijde primeur, maar dan komt de zin: ‘voor zover bekend heeft enkel de beroemde Wellcome Collection in Londen nog zo’n complete set’ met afdrukken die Wilhelm Röntgen in 1895 aan collega’s stuurde meteen nadat hij zelf zijn ontdekking had gedaan. De foto’s, hoe mooi en interessant ook, waren dus al lang bekend.

Deze drie bladzijden zijn dus heel leuk voor Teylers Museum, ze maken er dan ook al reclame mee op hun website. Het had ook anders kunnen aflopen als de wetenschapsjournaliste haar werk had gedaan en aan de bijna huppelende conservator had gevraagd waarom de foto’s nu pas zijn gevonden. Ze liggen in het archief van Nobelprijswinnaar Hendrik Lorentz, die in 1928 overleed. Ze zijn dus negentig jaar lang niet ontdekt. Hoe kan dat, zou mijn vraag zijn. Een artikel met die vraag als uitgangspunt had een mooie bijdrage aan de wetenschapsgeschiedenis kunnen opleveren.

Volgens de website van Teylers Museum kunnen we de foto’s maar heel even (nog tot 14 juli) zien vanwege hun kwetsbaarheid, maar ze negentig jaar onopgemerkt in een foldertje van ongetwijfeld niet zuurvrij papier laten zitten, dat was geen probleem. Wie alle negen foto’s na 14 juli (en daarvoor) wil bekijken kan terecht op de websitevan de Wellcome Collection (even zoeken bij Collections met de zoektermen Röntgen, x-ray en 1895). Daar hadden ze ze al lang geleden ontdekt.

(c) Wellcome Collection, London