Lars Gustafsson (1936-2016)

Op 3 april 2016 overleed de Zweedse schrijver Lars Gustafsson.

Foto: Bengt Oberger (via Wikipedia)

Toen ik in juni 1979 in Rotterdam tijdens Poetry International met een te signeren bundel op hem afstapte en hem vroeg of hij het een goed idee vond als de marginale uitgeverij Journal (kort daarvoor opgericht door Ton Naaijkens en mij) een keuze uit zijn poëzie in een vertaling van Henk Bernlef zou uitgeven, was het antwoord positief, en toen de plannen in 1980 concreet werden, was ook zijn schriftelijke bevestiging vriendelijk en vol begrip over het feit dat hij er - net als wij - niets aan zou verdienen.

Ik had zijn werk – romans, gedichten, essays – vooral via Duitse vertalingen van zijn werk leren kennen en waarderen; de eerste Nederlandse vertaling verscheen in 1975, en er zouden er veel te weinig volgen. Onze bundel, Een vaderland onder de aarde, bevatte 17 gedichten en een naschrift en verscheen in december 1980. Het omslag was van de Utrechtse beeldend kunstenaar Anna Schwerdtfeger. Er was veel en positieve aandacht in de pers, en de oplage van 350 was snel uitverkocht.

In 1988 werd de bundel in zijn geheel overgenomen in de uitgebreidere keuze De stilte van de wereld voor Bach, verschenen bij De Bezige Bij, die daarna nog een paar titels van Gustafsson zou uitgeven. Blijkbaar zonder veel respons, want daarna was het weer een kleinere uitgever, Hoogland & Van Klaveren, die het werk van deze grote Zweed verspreidde.

Dit is het openingsgedicht van Een vaderland onder de aarde, in de herziene versie uit De stilte van de wereld voor Bach:

Inscriptie in een steen

‘Ik word in steen veranderd en mijn pijn duurt voort.’

Vertalen. Maar in welke taal? En hoe?

Men vraagt mij te vertalen. Het vraagt om een vertaling, alsof het niet reeds geschreven stond. Bestaan er andere woorden?

Zo is alles reeds geschreven. En in hetzelfde schrift.