Leuke klussen (7)

Omdat het vandaag 1 Mei is nog één keer een 1 Mei-congres als leuke klus. Dat congres vond in Milaan plaats, van 9 tot 11 april 1990, drie weken voordat het honderd jaar geleden was dat er voor het eerst internationaal en georganiseerd op en rond 1 Mei voor de achturendag werd gestaakt en gedemonstreerd. Italiaanse historici waren de meest actieve organisatoren van publicaties en congressen rond dat jubileum, de mensen van de Milaanse Fondazione Giacomo Brodolino voorop. Vandaar Milaan.

Het congreshotel stond in een curieus contrast met het onderwerp: het was het Principe di Savoia, een van de duurste hotels van Milaan, toen, in 1990, kregen we te horen: het duurste. We waren de gasten van het stadsbestuur van Milaan, aangevoerd door de socialistische burgemeester Paolo Pilliteri (*1940), die weer de schoonzoon was van de voormalige premier Bettino Craxi (1934-2000), ook een socialist. Wat voor volk er normalerwijze in het hotel logeerde was al duidelijk toen ik het hotel voor het eerst binnenkwam: daar liep Giulio Andreotti (1919-2013), de christendemocraat die op dat moment premier van Italië was. De drie heren waren partners in crime: Pilliteri werd in de jaren negentig wegens heling veroordeeld tot een paar jaar gevang, zijn schoonvader vluchtte om een veroordeling wegens corruptie en illegale partijfinanciering te ontlopen naar zijn vakantieverblijf in Tunesië, waar hij bleef en overleed, en Andreotti had soortgelijke problemen en werd later ook nog verdacht van contacten met de maffia en zelfs van medeplichtigheid aan een moord op een journalist,

Van het congres zelf herinner ik me weinig. Ik geloof dat ik naar Milaan was gereisd zonder het idee dat ik daar iets moest doen, maar ik bleek toch ergens een functie in een panel te hebben, dus moest ik een bijdrage improviseren. Ook bij dit Italiaanse congres was het eten erg belangrijk: ik zeg altijd dat ik er risotto leerde waarderen, want die kwam in allerlei fraaie en smakelijke varianten op tafel. Tussendoor deed ik de bezienswaardigheden van Milaan en ’s avonds zeeg ik in een bed van 700 gulden per nacht.

Luxueus als een kamer in het Principe di Savoia waren ook de 1 Mei-boeken die de Fondazione Giacomo Brodolini uitgaf. Een jaar vóór het Milanese congres was de rijk geïllustreerde foliant The Memory of May Day. An Iconographic History of the Origins and Implanting of a Workers’ Holiday verschenen, waarvoor ik samen met Els Wagenaar de bijdrage over Nederland schreef en met Emile Schwidder die over Nederlands-Indië. Daarvan hadden we een bewijsexemplaar gekregen, maar niet van de Italiaanse editie, die, maar dan in twee delen, in 1988 was verschenen. Omdat ik die boeken na al die jaren toch in mijn kast miste, heb ik ze maar antiquarisch in Italië besteld. Het pakket kwam eergisteren aan, 34 jaar na dato.